بهترین کود برای گیاهان آپارتمانی چیست؟ کود شیمیای یا کود طبیعی؟
کود برای گیاهان آپارتمانی
سه عنصر اصلی که گیاهان شما به وفور به آن نیاز دارند: نیتروژن، فسفر و پتاسیم می باشد.
این مواد بر روی کودها با شماره هایی به نام نسبت NPK برچسب گذاری شده اند.
علاوه بر این سه ماده مغذی، گیاهان شما به مقدار کمتری کلسیم، منیزیم و گوگرد و همچنین به مجموعه عناصر کمیاب دیگر نیز نیاز دارند.
در این مطلب پیرو آموزش های مربوط به نگهداری گیاهان آپارتمانی می خواهیم در مورد مواد مغذی مورد نیاز گیاه یا همان کود برای گیاهان آپارتمانی صحبت کنیم و موارد زیر را به ترتیب شرح دهیم :
کود چیست ؟
انواع کود کدام است؟
در گذشته از چه کودهایی برای گیاهان آپارتمانی استفاده می شد؟
۱- کود چیست ؟
کود (Fertilizer) هرگونه مواد طبیعی یا غیرطبیعی است که به خاک یا بافت گیاهان اضافه می‌شود تا نیاز رشد گیاه تأمین گردد را کود می نامند.
برای آنکه خاک از لحاظ مواد غذایی متعدد دچار کمبود نباشد استفاده از کود بسیار مفید می باشد.
کود برای گیاهان آپارتمانی معمولاً در نسبت‌های مختلف حاوی مواد زیر هستند:
- سه ماکروماده مغذی اصلی :
- نیتروژن: بهبود رشد برگ‌ها
- فسفر: بهبود رشد ریشه‌ها، گل‌ها، دانه‌ها و میوه‌ها
- پتاسیم: تقویت رشد ساقه، حرکت آب در گیاه، تقویت گل دهی و میوه دهی
- سه ماکروماده مغذی ثانویه:
ماکرومواد مغذی در حجم های بیشتری مصرف می‌شوند و در بافت گیاه با مقادیر مختلف وجود دارند.
گیاهان بطور کلی از چهار عنصر اصلی هیدروژن، اکسیژن، کربن و نیتروژن تشکیل می‌شوند.
کربن، هیدروژن و اکسیژن به صورت گسترده‌ای در آب و کربن دی‌اکسید وجود دارند.
با اینکه نیتروژن بیشترین گاز موجود در اتمسفر است، گیاهان نمی‌توانند آن را به این صورت جذب کنند.
بنابر این نیتروژن مهم‌ترین کودی است که به گیاه داده می شود و همچنین این عنصر در پروتئین‌ها، DNA و دیگر ترکیبات (برای مثال کلروفیل) گیاه هم موجود می باشد.
میکرومواد مغذی در مقیاس‌های کمتری مصرف می‌شوند و در بافت گیاه با مقادیر خیلی کمی در حد جزء در میلیون وجود دارند. کود برای گیاهان آپارتمانی
۲- انواع کود
کودها به چندین روش طبقه‌بندی می‌شوند. می‌توان آنها را بر اساس داشتن فقط یک ماده مغذی طبقه‌بندی نمود (برای مثال پتاسیم، فسفر یا نیتروژن) که در این صورت به آنها «کود مستقیم» می‌گویند. «کودهای مجتمع» دارای دو یا چند ماده مغذی مختلف هستند.
کودها را می توان بر اساس طبیعی (ارگانیک) و شیمیایی (غیر ارگانیک) بودن نیز طبقه‌بندی نمود:
کودهای مصنوعی یا شیمیایی:
یکی از رایج‌ترین و به نوعی اصلی‌ترین نوع کود در میان کشاورزان از زمان جنگ جهانی دوم به بعد کود شیمیای می باشد.
دسترسی آسان، استفاده با حجم کم اما بازده بیشتر، راحتی کار با آن و نیز قیمت پایین‌تر نسبت به سایر کودها دلیل افزایش مصرف آن می باشد.
کود شیمیایی، از مواد معدنی تشکیل‌شده که به‌آسانی تجزیه و جذب می‌شوند و به‌صورت صنعتی تولید و به اشکال مختلفی مانند پودر، گرانولِ، محلول و گاز عرضه می‌گردند.
در واقع، ساختار شیمیایی آنها از منابع غیر زنده بدست می باشد و مواد حاوی کربن را، به جز اوره از ساختار آن حذف می نمایند.
کودهای طبیعی و یا ارگانیک :
کود های آلی بصورت طبیعی و بدون دخالت مواد شیمیایی از موجودات زنده و یا مرده بدست می آید.
بمانند فصولات حیوانی ، پسماند های گیاهی و دیگر فرآورده های میکرو ارگانیسم های زنده از منابع اصلی کود های آلی می باشند.
و کود های معدنی که بصورت طبیعی از معادن استخراج شده و حاوی ریز مغذی های ضروری گیاه می باشند.
به هر دونوع کودهای آلی و معدنی کود ارگانیک اطلاق می شود.
انواع کود های شیمیای ماکرو و نحوه استفاده از آن
کود ازت
ازت یکی از پرمصرف‌ترین عنصرهای موردنیاز گیاه هست که به شکل نیترات، اوره و یون آمونیوم قابل‌جذب می باشد.
در این میان کود اوره متداول‌ترین منبع تغذیه ازت در ایران و سایر مناطق هست. نیترات آمونیوم با ۳۳درصد ازت و سولفات آمونیوم شامل ازت و ۲۴ درصد گوگرد، از دیگر منابع برای برطرف کردن کمبود ازت گیاهان هستند.
باید توجه نمود که کود اوره مقداری حاوی ماده ی سمی بیوره می باشد که نباید از حد خاصی فراتر رود.
این کود مناسب چمن، گیاهان زینتی، باغچه، مزارع، گل های آپارتمانی و صیفی جات می باشد.
کود پتاسیم
پتاسیم به‌طور معمول در خاک وجود دارد و نیز از تجزیه بقایای گیاه به خاک اضافه می‌گردد، اما در خاک‌های شنی و اسیدی کمبود آن به چشم می‌خورد.
پتاسیم به عنوان دومین ماده مغذی بعد از نیتروژن در نظر گرفته می‌شود و کمبود آن می‌تواند باعث اختلالاتی در گیاهان شود. معمولاً علائم کمبود مرتبط با رشد هستند.
پتاسیم بر شکل، اندازه، رنگ، طعم و دیگر معیارهای مربوط به محصولات سالم تأثیر می‌گذارد.
برای تأمین پتاسیم بیشتر از سولفات پتاسیم استفاده می‌کنند.
کود گوگرد
گوگرد نقش مهمی در تشکیل اندام زایشی، مخزن قوی تر و همچنین تولید آسیمیلیت ها برای پر کردن دانه دارد در نتیجه موجب افزایش عملکرد دانه می گردد.
گوگرد نقش مهمی در بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارد
معمولا نیاز گیاهان روغنی همچون کلزا، کنجد و آفتابگردان به گوگرد بیشتر از گیاهان دیگر است.
کود فسفر
اسید فسفریک شکل قابل‌جذب فسفر برای گیاه است ولی به‌عنوان کود استفاده نمی‌شود.مونو آمونیوم فسفات و مونو پتاسیم فسفات دو شکل رایج از این دسته کودهای شیمیایی هستند.
با توجه به میزان کود، روش کود دهی، نوع بافت خاک و تعداد دفعات مصرف، مقداری از کود فسفر در سال اول و سال‌های بعد برای گیاه باقی می‌ماند. کود فسفره را باید قبل از کاشت به خاک اضافه نمود.
کمبود فسفر که با سبزی بیش از حد گیاه و یا دیده شدن رنگ دانه های ارغوانی و قرمز تشخیص بصری می دهند را می‌توان با استفاده از منابع فسفر مانند گرد استخوان، سنگ فسفات، کود گیاهی و کود فسفات کنترل کرد.
انواع کود های ارگانیک
-
ورمی‌کمپوست
این نوع کود به دلیل عملکرد خوبی که در سال های اخیر از خود نشان داده، بسیار مورد استفاده قرار گرفته است.
ورمی‌کمپوست متشکل از ورمی (کرم خاکی) و کمپوست (کود آلی) به معنای نوعی کود آلی است که از فعالیت کرم خاکی حاصل می‌گردد.
-
کمپوست (Compost)
کمپوست یک مکمل و کود سنتی با میزان حاصخیزی بالاست که به طور گسترده در مخلوط خاک گلدان استفاده می شود.
کمپوست کودی است که از بازیافت و تجزیه مواد ارگانیک (مواد زائدی که ازگیاهان و حیوانات برجای می‌مانند) به دست می‌آید.
-
کود کشاورزی یا کود حیوانی (Manure)
یکی از مواد ارگانیکی که نمی توانیم با صمیم قلب توصیه کنیم کودهای حیوانی است.
در بالاتر گفته شد که کود های ورمی کمپوست (کوهایی که از مدفوع کرم ها شکل می گیرند) بسیار عالی هستند، شاید از نظر شما اضافه کردن سایر کودهای حیوانی منطقی باشد!
اما اینطور نیست. کودهای اسب، گاو و مرغ به دلیل اینکه حاوی مقادیر زیادی اوره هستند باعث اسیدی شدن محیط گلدان می شوند و برای استفاده ایمن، بیش از حد داغ می شوند … . به علاوه می توانند حاوی دانه ها، علف کش ها و سایر آلاینده ها نیز باشند.
-
کود ماهی یا امولسیون ماهی (Fish Emulsion)
کود امولسیون ماهی با عملکردی سریع و خوب، از ماهی ساخته شده است و بوی وحشتناکی دارد و همچنین به تغذیه میکروب های خاک کمک می کند. از نظر نیتروژن سنگین است و تغذیه کامل، مانند ورمی کمپوست ارائه نمی دهد.
مکمل های ارزان تر نیز می توانند مانند کود ماهی به خوبی کار کنند.
درگذشته از چه کود هایی برای تقویت گیاهان استفاده می شد؟
مکمل های خاک برای تقویت حاصلخیزی چیز جدیدی نیست و ممکن است تعجب کنید که چطور می شود که توصیه های باغدارهای قدیمی و باسابقه هنوز ترجمه و چاپ می شود؟ این محصولات قابل احترام هنوز هم عملکرد خوبی دارند و عبارتند از:
-
پودر خون (Blood Meal)
پودر خون یک منبع نیتروژن ارزان قیمت است که در کمپوست به خوبی عمل می کند (تصور می شود که با استفاده از پودر خون، جذب مواد مغذی کمپوست آسان تر است).
این محصول دارای ماندگاری طولانی و ارزان قیمت است.
-
پودر استخوان (Bone Meal)
در گذشته پودر استخوان یکی از اقلام اصلی باغداری بوده است.
این ماده باعث آزادسازی آهسته و طبیعی فسفر در خاک می شود.
استخوان از مهم ترین ضایعات تولید شده در کشتارگاه ها است که منبعی غنی از فسفر می باشد و با تبدیل شدن به پودر استخوان می تواند به منظور تأمین نیاز گیاهان به عنوان کود آلی به جای کود شیمیایی استفاده شود.
-
خاکستر چوب
این افزودنی قابل احترام، پتاسیم و کلسیم را تأمین می کند و pH خاک را افزایش می دهد.
چوب های جوان تر، مواد مغذی بیشتری را تولید می کنند.
نکته ای که باید دقت کنید این است که زغال چوب برای خاک خوب است، اما در استفاده از خاکستر ذغال سنگ یا الوار نیم سوخته، خودداری کنید.
یک دستورالعمل کاملا اثبات شده و مناسب برای گیاه عبارت است از: یک واحد پودر خون، یک واحد پودر استخوان و دو واحد خاکستر.
-
گرین سند یا شن سبز (Greensand)
این محصول غنی از پتاسیم، از کف اقیانوس ها بدست می آید، فقط کافی است در هر ظرف یا گلدان از دو قاشق غذاخوری شن سبز استفاده کنید.
این محصول جدید به نظر می رسداما باید بدانید که قرن هاست مورد استفاده قرار می گیرد.
-
جلبک دریایی (Kelp Meal)
این افزودنی، پتاسیم و تعداد زیادی عناصر کمیاب را برای خاک تأمین می کند.
برخی افراد در استفاده از این مکمل در خاک رس، قسم می خورند و به آن ایمان دارند!
و بسیاری از مکمل های دیگر:
مکمل های زیادی وجود دارند که باعث بهبود حاصلخیزی خاک می شوند.
به عنوان مثال، سنگ فسفات طرفداران خود را برای خاک های اسیدی دارد، و بسیاری دیگر از مواد افزودنی و مکمل ها مانند: پنبه دانه یا روغن پنبه، یونجه، سوی، پر، خرچنگ و . . .
تنوع یک عمل سالم و مفید است، اما هیچ مکمل جادویی ای وجود ندارد که شما باید حتما داشته باشید!
مهم نیست که بازاریابان چه می گویند.
با ثبت نظرات و سوالات خود ما را در تولید محتوای هدفمند و مفید همراهی نمایید.
منابع مورد استفاده برای تهیه مطلب کود برای گیاهان آپارتمانی :
استفاده از تجارب تیم گلیزه در بخش نگهداری و تکثیر گیاهان آپارتمانی و منابع مرجع و مورد اطمینان اینترنتی در جهان
