نحوه تشخیص خاک مناسب گیاهان آپارتمانی بهمراه اجزای تشکیل دهنده آن
انتخاب خاک برای رشد سالم گیاهان آپارتمانی بسیار مهم است. شما می توانید با کمی توجه و دقت محیط مناسب مورد نیاز گیاه خود را بشناسید و خاک مناسب آن را تهیه و ایجاد نمایید.
در این مطلب سعی شده مواد تشکیل دهنده خاک گلدان بصورت تصویری تشریح شده و شما می توانید پس از مطالعه خاک مناسب گیاهان آپارتمانی خود را با توجه به نیاز گیاه خود تامین نمایید.
خاک مناسب گیاهان آپارتمانی از جنس خاک های معمولی نیست!
ترکیب خوب و مناسب برای خاک گلدان سبک تر و نرم تر از خاک سطحی معمولی است .
خاک مناسب دارای مواد آلی و ریز مغزی ویژه ای است که برای گیاهانی که در گلدان رشد می کنند به خوبی کارایی دارد.
و اما سوالی که در اینجا پیش می آید این است که خاک سطحی معمولی چیست؟
در جواب این سوال باید بگویم که : خاک سطحی هیچ ترکیب تشکیل دهنده خاصی ندارد و ممکن است از زمین بوته زار یا زمینهای طبیعی برداشته شده باشد، یا خاک باغ یا باغچه که در ترکیب با ماسه، کمپوست، کود حیوانی و شماری از ترکیبات دیگر هستند این خاک را تشکیل می دهد. این خاک به خودی خود مناسب نیست و نیاز به مواد اصلاحی زیادی دارد.
چرا شما نباید از “خاک سطحی معمولی” برای گل های آپارتمانی استفاده کنید؟
گلدانی که کلا حاوی خاک معمولی است به هیچ وجه توصیه نمی شود. این خاک عوامل بیماری زا، تخم حشرات و بذرهای اضافی را در دل خود دارد.
اما مشکل اصلی این است که خاک های بیرونی یا سطحی بسیار سنگین می باشند به طوری که گیاهان کاشته شده در خود را خفه خواهند کرد.
از آنجا که بیشتر مرگ گیاهان گلدانی به دلیل کمبود زهکشی و ریشه های پوسیده است، استفاده از خاک معمولی اصلا ایده خوبی نیست.
خاک گلدان ایده آل برای انواع گیاهان آپارتمانی متفاوت است، زیرا زیستگاه اصلی هر گیاه ترکیب و ترجیح خاک آن را تعیین می کند. بطور مثال گیاه بومی صحراهای شنی یا مرداب های مه آلود و یا در جنگل های پر خزه دارای نیاز های متفاوتی می باشند.
نیاز های انواع گل های آپارتمانی از خاک متفاوت است اما عناصر مشترکی در بین آنها وجود دارد.
تمام گیاهان آپارتمانی برای خاک خود به موارد زیر نیاز دارند:
- آب : خاک گلدان باید مقدار مناسبی رطوبت را در خود حفظ کند تا گیاه در بین فواصل آبیاری بخوبی تغذیه شود.
- هوا : برای تنفس ریشه ها باید تبادل گاز یا بخار به اندازه کافی در گلدان وجود داشته باشد.
- حاصلخیزی و باروری : گیاه باید بتواند برای ادامه حیات خود، تغذیه مناسب را از خاک دریافت کند.
- استحکام : خاک باید دارای ساختار مناسبی برای استقرار ریشه و ساقه گیاه ایجاد نماید تا گیاه بدرستی در جای خود قرار بگیرد.
انواع خاک گلدان
۱ – خاک همه کاره (خاک برگ)
خاک گلدان کلاسیک برای گیاهان آپارتمانی رطوبت را نگه داشته و به خوبی زهکشی و تخلیه می شود.
این خاک با حالتی اسفنجی و سبک توده هایی تشکیل می دهد که به راحتی از هم جدا می شوند.
این نوع خاک می تواند بدون اینکه خیس شود، مقداری رطوبت را در خود حفظ کند و در عین حاصلخیزی دارای pH نسبتاً خنثی می باشد.
۲ – خاک مخصوص ساکولنت و کاکتوس
این خاک دارای زهکشی بهتری است و با سرعت بیشتری تخلیه می شود و در نتیجه رطوبت کمتری را در خود نگه می دارد.
به طور معمول این خاک ها حاوی شن و ماسه و یا سایر ترکیبات درشت تر است. حاصلخیزی آن متوسط و اغلب کمی قلیایی است.
۳ – خاک های اختصاصی
خاک های منحصر به فردی که بسته به نوع گیاه متفاوت است مثلا: برای بنفشه آفریقایی، گازمانیا، آزالیا، گیاه همیشه سبز و حتی سلیر انواع موجود در یک گونه.
دست پاچه نشوید!
درست کردن این خاک ها بسیار راحت هست و شما می توانید خاک دلخواه و مورد نیاز گیاه خود را در منزل بسازید.
مواد تشکیل دهنده خاک مناسب گیاهان آپارتمانی چیست؟
اسفاگیوم
اسفاگیوم یک نوع گیاه طبیعی است که جنس و مواد آن به ساختار، هوادهی و ظرفیت نگهداری آب در گیاه کمک می کند. این ماده دارای وزن سبک و اساساً استریل (غیرحاصلخیز) است و نیز کمی اسیدی می باشد.
اسفاگیوم به آرامی تحلیل می رود و با گذشت زمان متراکم می شود. اگرچه منبع اصلی حاصلخیزی خاک نیست، اما پایه خوبی برای میکروارگانیسم های مفید است. این ماده معمولا با مواد دیگری که حاصلخیزی خاک را بهبود می بخشند، ترکیب می شود.
به طور کلی دو نوع اسفاگیوم در بازار موجود است:
-
خزه خشک شده :
خزه خشک شده اسفاگیوم به صورت زنده برداشت و خشک می شود. معمولاً به صورت الیاف بلند و دست نخورده سبز، قهوه ای یا خاکستری رنگ به فروش می رسد مانند نمونه هایی که در سبدهای آویز دیده می شود. و معمولا برای اینکه راحت تر در خاک ترکیب شوند به صورت ریز ریز می باشند.
-
پیت ماس :
نوعی اسفاگیوم پوسیده است که به صورت طبیعی از رسوب تدریجی گیاهان آبی، مانند جلبک‌ها و خزه‌ها تولید می‌شود. پیت ماس ها در طی یک فرآیند طولانی تجزیه تشکیل می شوند، به این صورت که خزه های قدیمی میمیرند و و خزه های جدید روی آن رشد می کنند و اینگونه لایه ها شکل می گیرند.
-
پوست یا لیف نارگیل
این ماده طبیعی در سال های اخیر محبوب شده است و از الیاف پوسته گیاه نارگیل ساخته شده و حتی خاصیت نگهداری آب آن از پیت ماس نیز بیشتر است.
pH این الیاف نزدیک به خنثی است، بنابراین نسبت به پیت ماس کمتر اسیدی است و فشرده هم نمی شود.
اگرچه لیف نارگیل غیرحاصل خیز و فاقد پایه میکروبی پیت ماس است ولی دارای وزن سبکی است که باعث راحتی کار با آن می شود. همچنین به دلیل پتاسیم زیادی که دارد می تواند در جذب کلسیم برخی گیاهان تداخل ایجاد کند.
توجه: یک نکته منفی که در محصول پوست نارگیل وجود دارد، این است که به دلیل محیط برداشت ممکن است حاوی نمک باشد، بنابراین بهتر است قبل از استفاده آن را بشویید.
پوست نارگیل را به مدت پنج تا هفت روز در یک سطل آب قرار دهید، هر روز آب را عوض کرده و پوست ها را بشویید. بعد از شستشو، در آبی که همراه نمک است، تانن های قهوه ای رنگ پخش می شود که به شما کمک می کند از تمیز بودن آن مطلع شوید.
بیشتر بدانید : همه چیز درباره نور مورد نیاز گیاهان آپارتمانی
درست است که اسفاگیوم و لیف خرما قابلیت جذب و ساختاردهی خاک را دارند، اما گیاهان برای رشد و زندگی به هوا و زهکشی هم نیاز دارند.
برای این منظور، از مواد دیگری مانند موارد زیر استفاده می شود:
سنگ رس (clay aggregate)، ذغال سنگ نارس یا کود (peat)، آهک، سنگ ریزه، زغال، ورمیکولیت (vermiculite) ، پوکه و پرلیت (perlite)
-
پرلیت
پرلیت ها ماده ای بسیار محبوب برای خاک گلدان ها می باشند.
پرلیت همان شیشه آتشفشانی (volcanic glass) است که آن قدر داغ می شود تا به مرز انفجار برسد و در آخر به صورت ترکش، تکه تکه می شوند.
فرایند شکل گیری پرلیت ها به طور طبیعی اتفاق می افتد، اگرچه به آرامی تجزیه می شوند اما غیر سمی و قابل استفاده مجدد هستند.
پرلیت به صورت طبیعی استریل است و دارای pH خنثی می باشد.
مهمترین خاصیت پرلیت این است که به خوبی باعث هوادهی مخلوط خاک می شود.
پرلیت ها یک ماده عایق سبک وزن می باشند که باعث می شود خاک شما نرمی و هوا بیشتری داشته باشد.
این ماده فشرده نمی شود و اغلب برای جلوگیری از تراکم پیت، اضافه می شود.
پرلیت به دلیل میکرو منافذی که دارد می توانند مقداری آب و کود را جذب و برای مدت طولانی تری در دسترس ریشه ها قرار دهند.
یکی از معایب پرلیت این است که با گذشت زمان، تمایل دارد به سمت سطح خاک حرکت کند که این کار می تواند مخلوط خاک گلدان را کمی غیر معمول نشان دهد.
یکی دیگر از مواد باقیمانده آتشفشانی متخلخل پوکه می باشد که یک نرم کننده طبیعی خاک(شبیه پرلیت) است. کمی آزار دهنده است ، زیرا به اندازه کافی سنگین است که به جای شناور در خاک بماند.
پوکه که سنگ اسفنجی هم نامیده می شود برای بهبود هوادهی و زهکشی خاک گلدان بسیار مناسب است و با گذشت زمان فشرده و تجزیه نمی شود و بنابراین به حفظ ثبات خاک کمک می کند. پوکه دارای pH خنثی است و اگرچه از نظر تغذیه ای بی اثر است، اما منافذ پوستی نامنظمی دارد که آب و مواد مغذی به آنها می چسبد.
-
ورمیکولیت (Vermiculite)
ورمیکولیت یک نوع “میکا” فرآوری شده است که نسبت به پرلیت یا پوکه آب بیشتری را جذب می کند، بنابراین برای گیاهان تشنه-گیاهانی که به آب همیشگی نیاز دارد-بسیار مناسب است ( و یا برای کسانی که آبیاری گیاهان خود را فراموش می کنند).
این خاصیت می تواند خاک را برای گیاهانی که دوست دارند در بین آبیاری خشک شوند، بیش از حد مرطوب نگه می دارد.
ورمیکولیت دارای PH خنثی است و تجزیه نمی شود، سبک است و به بهبود هوادهی خاک کمک می کند.
-
شن (Sand)
شن ها یک مکمل سنتی برای تجزیه خاک های سنگین است.
ارزان است و قابل استفاده مجدد، اما ظرفیت جذب آب آن صفر می باشد.
شن ها به زهکشی خاک کمک می کند اما باید حواستان باشد که ذرات کوچک می توانند هوادهی خاک را کاهش دهند، پس بهتر از دانه های درشت تر استفاده کنید.
استفاده زیاد از شن در خاک باعث عدم استحکام لازم برای استقرار گیاه در خاک نیز می شود.
-
خرده چوب یا تراشه های چوب (Wood Chips)
تراشه های چوب تازه، باعث بهبود ظرفیت هوادهی و جذب خاک می شود، اما به دلیل سرعت تجزیه بالای خود باعث تولید ازت در خاک می شود.
چوب درخت کاج به دلیل اینکه ازت کمتری تولید می کند نسبت به سایر چوب های بادوام، برای این کار بهتر است.
-
پوست درخت (Bark)
پوست درخت هوادهی ایجاد می کند، اما قابلیت جذب کنندگی ندارد.
پوست درخت حاوی موم است که از درختان در مقابل از دست دادن آب، حفاظت می کند. پوست درخت به سرعت چوب تجزیه نمی شود، اما در هنگام تجزیه و فاسد شدن از نیتروژن استفاده می کند که این کار باعث افزایش میزان اسیدی بودن خاک می شود.
- ذغال (Charcoal)
بعضی از باغداران ذغال را کف گلدان می گذارند یا آن را در خاک مخلوط می کنند تا خاک مناسب گیاهان آپارتمانی رو برای خود تولید نمایند.
این کار می تواند بوی بد خاک را کاهش دهد و هوادهی محدودی ایجاد کند.
اما در مورد ادعاهایی که در مورد ذغال می شود مانند جذب سم و کنترل آفات خیلی قابل اتکا نمی باشد .
جمع بندی
گیاهان به خاک بامواد خاص و ویژه خیلی اهمیت نمی دهند!
آنها فقط به یک بستر با کیفیتی مناسب احتیاج دارند.
ریشه ها به خاکی نیاز دارند که ساختار آن برای رشد گیاه کافی باشد و همچنین ترکیبی از خاک که ضمن نگه داشتن رطوبت کافی، به خوبی تخلیه شود.
گیاهان همچنین به خاکی نیاز دارند که هوادهی و تغذیه را در سطح PH دلخواه خود فراهم کنند.
همانطور که اشاره شد بسته به نوع گیاه که می تواند جزو ساکولنت ها ، گیاه چندساله ، گیاه گلدار ، بوته ها و درختچه ها و یا درختان باشد شما می توانید بستری مناسب را بارعایت شرایط بالا برای آن ایجاد نمایید.
البته شما باید در نظر داشته باشید که از “خاک سطحی معمولی” برای گل های آپارتمانی استفاده نکنید؟
گلدانی که کلا حاوی خاک معمولی است به هیچ وجه توصیه نمی شود.
این خاک عوامل بیماری زا، تخم حشرات و بذرهای اضافی را در دل خود دارد.
اما مشکل اصلی این است که خاک های بیرونی یا سطحی بسیار سنگین می باشند به طوری که گیاهان کاشته شده در خود را خفه خواهند کرد.
با ثبت نظرات و سوالات خود ما را در تولید محتوای هدفمند و مفید همراهی نمایید.
منابع مورد استفاده برای ایجاد مطلب خاک مناسب گیاهان آپارتمانی :
استفاده از تجارب تیم گلیزه در بخش گل های آپارتمانی و منابع مرجع و مورد اطمینان اینترنتی در جهان از جمله
